Beleid ontwikkelen
Waar liggen uw grenzen wat betreft ongewenst gedrag? Bij het bepalen van beleid voor agressie en geweld tegen werknemers, is het belangrijk om eerst deze vraag zo helder en reëel mogelijk te beantwoorden.
Tip: Zelfinspectie
Doet u als werkgever genoeg om uw werknemers te beschermen tegen agressie en geweld? Met de zelfinspectie checkt u of uw aanpak van agressie en geweld op orde is.
Agressie diagnose
Het Agressie Diagnosemodel is een hulpmiddel om te inventariseren of het agressiebeleid in uw organisatie aan de eisen van de Arbowet voldoet.
Kosten en baten
Bij het ontwikkelen van een aanpak agressie hoort ook de vraag in hoeverre de kosten van de te nemen maatrelen opwegen tegen de baten. De kosten van maatregelen zijn meestal wel te berekenen, maar de baten laten zich meestal niet gemakkelijk in euro’s uitdrukken. Denk bijvoorbeeld aan zaken als de medewerkerstevredenheid, het vertrouwen in de organisatie of de reputatie van uw organisatie.

Kosten van agressie en geweld
De prijs van agressie en geweld is terug te brengen tot een aantal concrete en meetbare schadeposten. Dat kan per uitingsvorm van agressie verschillen. Ook (of juist) bij niet-fysiek geweld kunnen de kosten van het ziekteverzuim en re-integratie significant zijn.
Denk bij het in kaart brengen van de kosten aan de volgende schadeposten:
- Tijdverlies (tijd besteed aan melden, registratie, aangifte en schadeverhaal)
- Productieverlies
- Schade aan gebouw, inventaris, voertuigen etc.
- Directe hulp bij letsel
- Derving van omzet of inkomsten
Vervolgschade:
- Benodigde ondersteuning ten gevolge van incident
- Ziekteverzuim, re-integratie
- Juridische kosten
- Aansprakelijkheid
Beleid afwegen en aanpak bekrachtigen
Als de kaders bepaald zijn, is het verstandig dat beleid ook expliciet te bekrachtigen. Agressie en geweld zijn onderwerpen die gemakkelijk naar de achtergrond verdwijnen. Het vastleggen van de normen en afspraken in een beleidsnota voorkomt dat.

- Neem normen op in het (veiligheids)beleid
- Bepaal het sanctiebeleid
- Bepaal de verantwoordelijkheden en bevoegdheden
- Wijs projectleiders en 'trekkers' aan
- Maak middelen vrij
Afwegingsmodel
Als u twijfelt over welke maatregelen geschikt zijn voor uw organisatie, kunt u inventariseren hoe men binnen uw organisatie denkt over de aanpak van agressie. Hiervoor kunt u gebruik van het Afwegingsmodel. Het Afwegingsmodel is een hulpmiddel om te inventariseren en vervolgens te discussiëren over welke maatregelen op steun kunnen rekenen binnen een organisatie.
Voorwaarden voor een goed beleid tegen agressie
Wat zijn de voorwaarden voor een succesvol beleid tegen agressie en geweld?

Projectplan en afspraken
Allereerst is het belangrijk dat het anti-agressiebeleid serieus wordt aangepakt. Daarvoor moeten afspraken worden gemaakt: wie wordt hoofdverantwoordelijk voor de aanpak van agressie en geweld? Wat zijn de doelstellingen (bijvoorbeeld: over drie jaar 25% minder incidenten?)? Hoe worden deze doelstellingen geëvalueerd? Deze afspraken kunnen het beste worden opgenomen in een projectplan, met een duidelijke opdrachtgever en opdrachtnemer (met een duidelijk mandaat). Neem duidelijk in het plan op wie er binnen de organisatie nog meer betrokken is bij de aanpak van agressie en wat hun rol is.
Budget
Voor een goede aanpak van agressie en geweld is geld nodig. Niet alleen voor het vrijmaken van tijd om met het project aan de slag te gaan, maar ook voor mogelijke kosten als het inkopen van trainingen, de aanschaf van een incidentregistratiesysteem, of een campagne om nieuwe huisregels (normen) bekend te maken. Denk van tevoren na over een reëel budget en maak dit geld vrij.
Afspraken over borging
Als het project eenmaal is afgelopen, betekent dat niet dat de aanpak van agressie en geweld is afgelopen. Dit moet geborgd worden in de organisatie. Denk bij de start van het project al na over waar de verantwoordelijkheid voor een veilige werkplek op de lange termijn moet komen te liggen.
Maatregelen inbedden in groter geheel
Probeer de aanpak van agressie en geweld niet te behandelen als losstaand beleid, maar streef ernaar om het in te bedden in een groter geheel. Zo is de veiligheid van werknemers bij bijvoorbeeld een klantenbalie nauw verweven met de bouwtechnische inrichting van die balie, maar ook met de wachtruimte en de procedure voor het wachten, of met de voorafgaande communicatie met klanten (de emails of brieven die zij krijgen). Probeer agressie en geweld ook binnen andere projecten of afdelingen op de agenda te krijgen.
Agressie en geweld tegen werknemers past ook goed in integrale veiligheidsplannen van gemeenten.
Samenwerking met andere partijen
Leren van elkaar
Andere organisaties binnen uw branche of in uw regio kampen waarschijnlijk met dezelfde problemen als het gaat om agressie en geweld op de werkvloer. Probeer, als dat mogelijk is, op dit terrein samen te werken. U kunt al leren van elkaars maatregelen (wat werkte wel en wat niet?), maar u zou zelfs een gezamenlijk registratiesysteem op kunnen zetten of één expert op het gebied van een veilige werkplek aan kunnen nemen.
Voor meer informatie over de mogelijkheden van samenwerking binnen uw branche kunt u contact opnemen met uw eigen brancheorganisatie.
Opsporing daders
Vaak zijn het dezelfde mensen die overal agressie veroorzaken. Door incidenten van agressie te melden bij uw wijkagent – ook als u geen aangifte doet - kan de politie beter inzicht krijgen in specifieke daderprofielen. Dat vergemakkelijkt de eventuele opsporing en vervolging.
Slachtoffers
Voor slachtoffers is het soms prettig om met andere slachtoffers ervaringen uit te wisselen. Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland of met De Basis.