Scheldtirades op Twitter of Facebook. Bedreiging via een internetforum. Onverwachts een bewerkte foto of filmpje van jezelf terugzien op Google of YouTube. Ambtenaren maken het regelmatig mee. Online belediging of bedreiging bereikt al gauw een groot publiek. En kan daardoor veel emotionele schade aanrichten. Het is dus belangrijk om agressie via sociale media zoveel mogelijk te voorkomen. En om snel in actie te komen als het toch gebeurt.
Doxing: hoe bied je medewerkers ondersteuning?
Iemand onder druk zetten door diens persoonsgegevens online te verspreiden, heet doxing. Dit is strafbaar, het slachtoffer kan hiertegen dus aangifte doen. Bovendien kunnen slachtoffers hulp krijgen bij het verwijderen van hun persoonsgegevens van internet.
In het Handelingskader doxing voor werkgevers bij de overheid, lees je wat je kunt doen om medewerkers die slachtoffer zijn van doxing te ondersteunen.
Wat is belangrijk bij zakelijk gebruik van sociale media?
Het helpt om als organisatie vooraf over het volgende na te denken:
- Bepaal hoe je omgaat met sociale media. Bespreek met medewerkers wat zij wel en niet online zetten. En hoe zij privé-informatie en privégebruik van sociale media kunnen afschermen.
- Stel regels vast voor (on)acceptabel gedrag. In welke situaties mogen mensen beeld- of geluidsopnames maken van gesprekken? En wat versta je onder online intimidatie en agressie? Stel een norm, zodat mensen weten wat wel en niet acceptabel is.
- Zorg voor een heldere incidentaanpak. Hoe worden incidenten bijgehouden? Wie komt er in actie? En op welke manier?
- Kijk ook of er (IT-)ondersteuning nodig is om bewijs van online agressie goed vast te leggen. Of om inzicht te krijgen in hoe breed een bericht is verspreid, zodat het overal wordt verwijderd.
Richtlijnen en gedragsregels die hieruit volgen, kun je openbaar maken. Via je website of Facebookaccount bijvoorbeeld. Zo is voor iedereen duidelijk hoe je omgaat met online intimidatie en agressie. En dat je incidenten registreert.
Kun je online agressie voorkomen?
Slim communiceren via sociale media kan helpen om vervelende reacties te voorkomen. Train je medewerkers in effectieve onlinecommunicatie. Leer ze hoe de verschillende sociale media-kanalen werken. Zo ontdekken ze wat dat betekent voor de toon en taal van online berichten. Bespreek daarnaast met medewerkers wat zij via privé-accounts delen op sociale media. Is dit privégebruik afgeschermd? Een andere tip: google jezelf en kijk wat er over jou te vinden is op internet.
Wat doe je bij online agressie?
Krijgt een medewerker toch te maken met agressie op sociale media? Dan is het goed om het volgende te doen:
- Geef het incident intern door. Doe dit altijd. Zo ontstaat een beeld van aantal en type incidenten. Hoe je een incident doorgeeft, lees je op de pagina Registreer het incident.
- Reageer online niet meteen. Overleg eerst binnen je organisatie welke reactie het beste past bij de situatie, richtlijnen en gedragsregels over online intimidatie en agressie.
- Leg bewijs vast. Dit bewijs is nodig om melding of aangifte te kunnen doen bij de politie als gedrag strafbaar is. Maak bijvoorbeeld een schermafbeelding van een tekst of bewerkte foto. Of archiveer een YouTube-filmpje.
- Ga in gesprek met de dader. Leg vast wie dit doet en gebruik een organisatie-account om te reageren. Zo krijgt de dader geen kans om een medewerker persoonlijk aan te vallen. Leg geen contact via het online platform waar het incident plaatsvond. Als iedereen meeleest, is de kans groot dat de dader agressiever wordt en andere mensen reageren. Stuur liever een rechtstreeks bericht (‘direct message’) via Facebook of Twitter, of een e-mail. Blijf rustig en professioneel; de-escaleer bij emotie. Vraag de dader om de online berichten te verwijderen.
- Dader onbekend? Is de dader niet te achterhalen? Dan kun je een cybersecurity-specialist vragen om hem op te sporen. Of de beheerder van het online platform vragen om de berichten te verwijderen. Wil de beheerder daar niet aan meewerken? Dan kun je een kort geding aanspannen om dit alsnog voor elkaar te krijgen. Of kijk wat je zelf kunt doen om berichten van internet te krijgen.
Wanneer ga je naar de politie?
Een beschadigend bericht op sociale media kan vervelend of pijnlijk zijn. Toch is het niet altijd strafbaar; dat hangt van de context af. Wat is het bereik van het bericht? Hoe vaak gebeurt het? En wat is de impact? Acties die face-to-face, via e-mail of per brief strafbaar zijn, zijn dat ook via onlinekanalen. Je kunt dan melden en aangifte doen bij de politie.
Wat als direct ingrijpen nodig is?
Is er snel actie nodig om agressief gedrag online te stoppen? Bij aanhoudende bedreiging of seksueel overschrijdend gedrag, bijvoorbeeld? Dan kun je de rechter vragen om direct in te grijpen en een kort geding aanspannen. De dader moet dan wel bekend zijn.
Welke nazorg is nodig?
Online beledigingen en bedreigingen kunnen een grote impact hebben, omdat berichten, foto’s of filmpjes telkens weer opduiken. Het slachtoffer kan hier veel last van hebben. Steun daarom medewerkers die dit overkomt en zorg dat ze nazorg krijgen. En kijk samen wat je kunt doen om berichten van internet te halen.